"Çocuk, kitap, kütüphane ve çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak Vol.2"

*Çocuklar ve kitaplarla ilgili ilk yazımı okuduktan sonra bu yazımı okumanızı tavsiye ederim.

Çoğu anne baba çocuklarının kitap okumamasından yakınır.
Bu o kadar da büyük ve çözülemeyecek bir problem değildir merak etmeyin sakın, üstesinden gelinebilir, tecrübeyle sabittir.
Öncelikle çocuk yaş olarak ne kadar küçükse o kadar şanslıyız, ağacın yaşken eğildiğini unutmamalıyız.

Günümüzde Internet kullanım sıklığı, cazip bilgisayarlar, oyunlar, msn, facebook,cep telefonları, tek bir tık ile dünyaları ayağınıza getiren süratli ve yaygın bir teknolojiye karşı ayakta dimdik durmaya çalışan kitaplar var...

Anne baba olarak kitap okuma alışkanlığınız ne durumda bilemiyorum ama bazen çocuklara kitap okutmak konusunda tavsiyeler verirken aslında anne babaların da kendi çocukluklarından bu konuda hiç destek görmediğini ve okuma alışkanlıklarının bazen günlük gazeteden bazen de haftada bir bir kaç dergi karıştırmaktan ibaret olduğunu görüyorum üzülerek.

Hal böyle olunca anne babayı model olarak alan çocuk, evde kitap okunmadığını görüyor ve bu güzel alışkanlığı edinmekten mahrum kalıyor.
Öncelikle iş aileye düşüyor,siz zamanı nasıl programlarsanız ve nasıl verimli kullanırsanız çocuklarınız da o kadar mutlu olurlar.

Daha önceki yazımda kısaca değinmiştim, evinizde kitap okuma saatleri oluşturabilirsiniz. Televizyona, yemeğe, akşamları meyva eşliğinde sohbete vakit bulan anne babalar, günde en az yarım saati de kitap-gazete-dergi okumaya ayırmalı.

Çocuklarınızı tanıyın
Çocuk işte, Ben10, mickey mouse,kırmızı başlıklı kız ve bilinen diğer kahramanları sever deyip de kitap seçimini hemen kendiniz yapmayın. Gerçekten nelerden hoşlanıyorlar? Bunu öğrenmeye çalışın.
Çizgi film kahramanı Sünger Bob’u çok mu seviyor? Sünger Bob’un da kitapları var biliyor musunuz?Bunun için kitabevlerinde ve kütüphanelerde birlikte zaman geçirmelisiniz.

Çocuğunuzun yaş aralığı nedir peki?

Aldığınız kitap ona ve seviyesine uygun mu?
Küçük bir çocuğa bol yazılı kalın bir kitap verirseniz sıkılıp atar bir köşeye, siz ona okusanız bile kısa sürede dikkati dağılır,kitabı istemez, her kitap okuma zamanı ona işkence gibi gelir. Çünkü çocuk canlı renkleri,resimleri görmek ister, ilk başlarda hikayeden çok resimleri ilgilendirir onu.

Çocuğunuz eğer 2 yaşındaysa ona sayfaları hacim olarak daha kalın, puntoları büyük, resimlerden oluşan, renkli, boyut olarak büyük kitaplar almanızı tavsiye ederim.Kitaplarla ilk tanışma çok öenmlidir.Mümkün olduğunca ilgisini çeken bir şeyler olmalı.
Yaşı biraz daha büyüdüğünde ise yine puntosu büyük, sayfaları geniş,bol resimli,sizin ona okurken ekstra bir şeyler katabileceğiniz, hikayeyi birlikte resimlere bakarak tekrar tekrar anlatabileceğiniz iyi resimlenmiş kitapları öneririm.

4-5 yaşında ise daha çok eğitici, sayıları, harfleri, az-çok kavramlarını, etrafında gördüğü nesneleri, hayvanları tanıtıcı,kısa kısa çocuğu sıkmadan bilgi veren kitapları öneririm, bununla birlikte yine sizin ona okuyacağınız büyük puntolu, iyi çizilmiş bol resme sahip, ilgisini çekecek, renkli hikaye ve masal kitapları size yardımcı olacaktır.

Okumayı öğrenme süreci ve okumaya başlamasıyla birlikte seçenekleriniz daha da çoğalıyor. Kitabevleri ve kütüphaneler seçim konusunda sizlere epey yardımcı olacaktır. Yalnız dikkat etmemiz gereken en önemli nokta çocuğunuzu tanımak.

Çocukların hoşlandıkları kitaplar
Kimi çocuk çizgi roman okumaktan hoşlanır, kimi küçük hafiyelerin maceralarından, kimileri balerinlerden, kimileri doğayla ilgili kitaplardan hoşlanır.
Kitap okumaktan hoşlanmayan bir çocukla sohbet ettiğimde ona yaklaşırken ilgi alanlarını öğrenmeye çalışırım mesela.

“Evet..söyle bakalım,nelerden hoşlanırsın?”

Erkekler genellikle macera, futbol, bilim-kurgu(kuşkusuz çok hafif düzeyde) ve korku seviyorlar, kızlar ise prensesler, periler ve balerinlere hayranlar.
Yaşları büyüdükçe meraklarını giderecek, bilimi eğlenceli şekilde onara sunan kitaplara bayılıyorlar. Özellikle pencereli, çıkartmalı, etkinlikli olanları tercih ediyorlar.
Günümüzde bu tip kitapların alternatifleri çok, hatta seri halindeler.
Birinci kitaptan okumaya başlıyorlar, bakıyorlar ki çok heyecanlı, merak etmeye başlıyorlar ve kitap bitiyor...Sonra ne alacağım demek yerine o serinin 2.kitabıyla devam ediyorsunuz, sonra 3.kitap derken bakıyorsunuz ki 10 kitaplık seri bitmiş.

Çocuk Internete girdiğinde serinin 11.kitabı çıkacak mı diye bakıyor bu sefer..
Ona benzer diğer kitaplara bakıyor, derken kütüphanesi genişliyor, yanyana dizilmiş pek çok rengarenk kitap! Hoşuna gidiyor, okumayı alışkanlık haline getiriyor ve koleksiyon yapmaya başlıyor, gururla arkadaşlarına diyor ki “benim 50 tane kitabım var!”
Anne baba olarak onları destekleyin lütfen, okumak için kitap almak için ısrar eden çocukları asla geri çevirmeyin. Biraz zaman geçince arada eski kitaplara dönsünler, yeniden okumalarında da bir sakınca yok.

Yaşları ilerledikçe de resimleri daha az, yazıları daha sık olanları seçin lütfen.

Kitap seçerken...
Kitapların içeriği konusunda dikkatli olmanız ve dilini, resimlerini kontrol etmeniz çok önemli. Hikayenin sonunda bir ders verip vermediğine de bakın lütfen, her kitabın sonu dersle bitecek diye bir şey yok elbette ama sonunda bir şey öğrenmesi çok daha faydalı olur.

Mesela arkadaşlarını üzen ve yaptığı yaramazlıklarla onların canını acıtan bir kurbağanın sonra yalnız kalmasını, ardından hatasını anlamasını ve bir daha arkadaşlarını üzmeyeceğine söz verip onlara karşı yaptığı hataları telafi edip özür dilemesini anlatan bir masal gibi :)

Artık o kadar çok yayınevi ve o kadar çok dağıtımcı firma var ki, resimleri özensiz, çevirisi kötü, dili çocuklara uygun olmayan yüzlerce kitap dolu piyasa.
Bu nedenle daha çok güvendiğiniz, daha önce kitaplarını alıp okuttuğunuz, editörü,
çevirmenleri ve illüstratörleri iyi olan,iyi yayınevlerini seçmenizi öneririm.

Bir kitap çıkana kadar onlarca merhale atlatıyor.
Her adımda işini iyi yapan insanlar olduğunda siz de o kitabı güvenle okutabiliyorsunuz çocuklarınıza.

Bildiğiniz gibi kitap okumak çocukların bilgi dağarcığının gelişmesinde de çok faydalıdır, eğer çocuklarınızın şimdikiler gibi “i” ve “ğ” gibi harfleri kullanmadan yazı yazan, kendini ifade et dediğimizde yalnızca 3 satır yazı yazabilen, konuşurken 30-40 kelimeden yukarı çıkamayan bir neslin peşinden gitmesini istemiyorsanız onlara karne hediyesi olarak aldığınız dizüstü bilgisayara ek olarak odasına bir de kocaman bir kitaplık alın lütfen.
İçini doldurması için de ona özgürlük tanıyın.Nasıl istiyorsa öyle doldursun.İster çizgi roman, ister hikaye, ister müzik dergisi, ister spor ansiklopedisi..seçimler ona kalsın..

Okuyan, sorgulayan, bilgili, ne istediğini bilen, araştırmacı bir nesil yetiştirmek istiyorsanız lütfen çocuklarınızın kitap okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olun.

Bol kitaplı günler...

P.S. Konu hakkında daha fazla bilgi için mail yoluyla benimle iletişime geçebilirsiniz.